Το... "άλμα" του συσχετισμού της μείωσης τουριστικών εισπράξεων με τη φοροδιαφυγή

Ποικίλες... «θεωρίες» που αναφέρουν ή αναπαράγουν διάφοροι για το ζήτημα της μεγάλης μείωσης των τουριστικών εισπράξεων, σε αναντιστοιχία με την αύξηση των αφίξεων, ακούμε και διαβάζουμε αυτό το διάστημα. Μεταξυ αυτών, επιδείξεις ασχετοσύνης και άγνοιας, συνωμοσιολογίες αλλά και παρεμβάσεις σκοπιμότητας. Εκεί που το τερματίζουν...

...ορισμένοι, βέβαια, είναι η προσπάθεια διασύνδεσης της μείωσης των εισπράξεων με τη φοροδιαφυγή και τη φοροαποφυγή.

Κοντά σε αυτό το... άλμα οικονομοτεχνικής ερμηνείας, διαβάζουμε και άλλες απόψεις που υποστηρίζουν ότι η μείωση των εσόδων – σε συνάρτηση με την αναντιστοιχεία αύξησης των αφίξεων – όπως για παράδειγμα ότι οφείλεται στην μαύρη οικονομία της μίσθωσης των ιδιωτικών χώρων, μέσω airbnb κ.λπ.

Περισσότερο απ’ όλα, όμως, ομολογουμένως, μας εξέπληξε ο ίδιος ο ΣΕΒ, στο χθεσινό του εβδομαδιαίο δελτίο που αποφαίνεται ότι «Η αναντιστοιχία μεταξύ αυξημένων τουριστικών αφίξεων και μειωμένων εσόδων κατά το πρώτο οκτάμηνο του 2016 υποδηλώνει τη σημαντική φοροδιαφυγή στην οποία εξωθεί μέρος των τουριστικών επιχειρήσεων η υπερφορολόγηση και δημιουργεί πρόσθετα ερωτήματα και ως προς το κατά πόσο τα capital conrols οδηγούν πλέον στη σώρευση αποταμιεύσεων στο εξωτερικό όχι μόνο τις ναυτιλιακές και εξαγωγικές, αλλά και τις τουριστικές επιχειρήσεις”!

Ενδιαφέρουσα αστοχία! Γιατί, άραγε;

Για να βάλουμε τα πράγματα σε μία σειρά.

Τι ξέρουμε από την ΤτΕ για τον υπολογισμό της ταξιδιωτικής δαπάνης;

Ότι η Έρευνα Συνόρων πραγματοποιείται κατά την αναχώρηση των επισκεπτών, όταν πλέον γνωρίζουν ακριβώς τις δαπάνες που πραγματοποίησαν.

Για τον υπολογισμό της δαπάνης, οι ερωτώμενοι δίνουν εκτίμηση:

α) της συνολικής τους δαπάνης,

β) του μέρους αυτής που πραγματοποιήθηκε εκτός Ελλάδας (π.χ. σε ταξιδιωτικό πρακτορείο, απευθείας σε αεροπορική εταιρεία, κ.λπ.) και αφορά στην κάλυψη των εισιτηρίων, της διαμονής, άλλων υπηρεσιών ή πακέτου κρουαζιέρας,

γ) πιο ειδικά, και εφόσον το γνωρίζουν, το μέρος της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε εκτός Ελλάδας και αφορά στην αγορά του εισιτηρίου, και  

δ) την κατανομή της δαπάνης που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα σε διαμονή, εστίαση, μετακινήσεις, ψυχαγωγία, αγορές.

Όλα αυτά σημαίνουν ότι η κύρια, η βασική, η πρωτογενής “πληροφορία” στην οποία βασίζεται όλη η μεθοδολογία για τον υπολογισμό των τουριστικών εσόδων, είναι η εκτίμηση που δίνει ο ίδιος ο επισκέπτης για το ποσό που δαπάνησε για το ταξίδι του στην Ελλάδα και για όσο βρισκόταν στη χώρα.

Ο επισκέπτης δηλώνει πόσα λεφτά ξόδεψε και ενδεχομένως και σε τι προϊόν ή υπηρεσία.

Ύψος δαπάνης δηλώνει.

Δεν δηλώνει ο έρμος ο επισκέπτης αν πήρε και απόδειξη και δεν ξέρει, φυσικά, αν ο ξενοδόχος ή ο εστιάτορας ή ο κάθε μαγαζάτορας, απέδωσαν τον ΦΠΑ που τους πλήρωσε ή όχι. 

Οϋτε ξέρει αν το POS όπου πλήρωσε με την κάρτα του, "βγάζει" σε λογαριασμό στη... Βουλγαρία ή στη Μάλτα.

Ούτε ξέρει αν ο ιδιοκτήτης που του νοίκιασε το διαμέρισμα ή τη βίλα μέσω π.χ. της airbnb, δηλώνει αυτό το έσοδο στην εφορία ή σε ποια χώρα βρίσκεται ο τραπεζικός του λογαριασμός.

Επομένως, από πλευράς καταμέτρησης: Άλλο οι εθνικές εισπράξεις - το «συνάλλαγμα» που λέμε -, άλλο τα έσοδα ή οι απώλειες εσόδων του κράτους από τις επιχειρήσεις, δηλ. φόροι, τέλη και φοροδιαφυγή (παρεμπιπτόντως, το ίδιο το ΥΠΟΙΚ δεν είναι που πανηγυρίζει ότι εκτοξεύθηκαν φέτος τα έσοδα από ΦΠΑ στις τουριστικές περιοχές;) και άλλο τα πραγματικά έσοδα των ίδιων των επιχειρήσεων, κάθε κλάδου (τζίροι, κέρδη, καταθέσεις κ.λπ). 

Το δια ταύτα: Αν η δηλούμενη από τους επισκέπτες δαπάνη εμφανίζει τόσο μεγάλη μείωση όπως αυτή του οκταμήνου, άλλες είναι οι αιτίες και όχι η φοροδιαφυγή. Αυτή, είναι άλλο κεφάλαιο.

Ενδιαφέρον ερώτημα, πάντως, είναι το αν παρατηρούνται σημαντικές μεταβολές, σε σχέση με άλλες χρονιές, σε κάποια από τις τέσσερις μεταβλητές της ΤτΕ, π.χ. οι εκτός Ελλάδας πληρωμές για υπηρεσίες ή προϊόντα. Αλλά και αυτό είναι θέμα άλλων ερευνών και αναλύσεων.

Ταύτα για να ξέρουμε τι λέμε και τι μας λένε. 

Και φυσικά, ας περιμένουμε και τα στοιχεία εσόδων για το δίμηνο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου, για να δούμε πως θα διαμορφωθεί σε πληρέστερο βαθμό η εικόνα...