Η συζήτηση για τα μνημεία είναι πολύ σημαντική για να μένει σε "τσιτάτα" και "απόλυτα"...

Νέο γύρο έντονων συζητήσεων πυροδότησε άρθρο του περιοδικού Time, στο οποίο τίθεται το ερώτημα εάν ο αρχαιολογικός πλούτος της δοκιμαζόμενης από την οικονομική κρίση Ελλάδας θα μπορούσε να σωθεί μέσω «ιδιωτικοποιήσεων». Και βλέπουμε, ακούμε και διαβάζουμε, ποικίλες απόψεις και θέσεις εκατέρωθεν, που δυστυχώς, όμως, λίγο μένουν...

στην ουσία του θέματος και περισσότερο αναλώνονται σε «τσιτάτα» και απόλυτα.

Η ουσία και η καρδιά του ζητήματος είναι ότι ο τεράστιος αρχαιολογικός και πολιτιστικός πλούτος της χώρας μας, παραμένει εν πολλοίς ανεκμετάλλευτος και σε πολλές περιπτώσεις, τραγικά απαξιωμένος. Για διάφορους λόγους, από έλλειψη πόρων μέχρι αδυναμία και ανυπαρξία εθνικής στρατηγικής για την ανάδειξη και αξιοποίησή του.

Από την «ιδιωτικοποίηση» υπό την έννοια της... πώλησης μνημείων, μουσείων και αρχαιολογικών χώρων – κάτι εξωπραγματικό και αδύνατο– μέχρι την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης τέτοιων χώρων, υπάρχει μεγάλη απόσταση και πολλά ενδιάμεσα στάδια.

Η μερική ιδιωτικοποίηση σε επίπεδο διαχείρισης, π.χ. του marketing και ορισμένων υπηρεσιών προς τους επισκέπτες, δεν μπορεί να απορρίπτεται με απόλυτες θέσεις και μετά βδελυγμίας. Εκτός αν θέλουμε να παραμένουμε ένα παγκόσμιο φαινόμενο.

Στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους μας υπάρχει επιτακτική ανάγκη  και προστασίας και συντήρησης και αναβάθμισής τους, αλλά και αύξησης της επισκεψιμότητας και της αναγνωρισμότητάς τους.

Αυτήν τη στιγμή και εδώ και χρόνια, πάσχουμε βαρύτατα σε όλα.

Και αν το κράτος δεν μπορεί να τα προσφέρει ή να τα επιτύχει, τότε πρέπει να βρει λύσεις. Πρακτικές και ρεαλιστικές, που θα βελτιώσουν την κατάσταση, θα αναβαθμίσουν την εμπειρία του επισκέπτη και θα φέρουν και περισσότερα έσοδα. Στις οποίες λύσεις, προφανώς, μπορεί και πρέπει να εμπλακούν και να δραστηριοποιηθούν και ιδιώτες.

Αυτά, γιατί πάλι χανόμαστε σε ανούσιες αντιπαραθέσεις και φορτίζουμε καταστάσεις, χωρίς πραγματικό λόγο.

Για την ιστορία, αφορμή για το άρθρο του Time στάθηκε η σχετική πρόταση που έχει καταθέσει στην κυβέρνηση ο αμερικανός αρχαιολόγος Στίβεν Μίλερ, ο οποίος εδώ και τέσσερις δεκαετίες πραγματοποιεί ανασκαφές στην Νεμέα.
«Το υπουργείο Πολιτισμού κάνει κάποια πράγματα πολύ καλά: κάνουν εξαιρετικές συντηρήσεις και κάνουν πολύ καλές εκθέσεις. Αλλά είναι κακοί επιχειρηματίες» λέει στο περιοδικό ο Μίλερ.
Ο αρχαιολόγος υποστηρίζει πως η λύση που προτείνει θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας και θα προστατεύσει τον αρχαιολογικό πλούτο της Ελλάδας από τις συνέπειες της οικονομικής

κρίσης που έχει οδηγήσει στο κλείσιμο αρχαιολογικών χώρων και μουσείων.
Στην λεπτομερή πρότασή του προς την ελληνική κυβέρνηση ο αμερικανός αρχαιολόγος προτείνει να επιτραπεί σε ιδιωτικές εταιρείες να αναλάβουν την ανάπτυξη, την προώθηση και τη φύλαξη ορισμένων υποβαθμισμένων αρχαιολογικών χώρων και σε αντάλλαγμα να δοθεί στις εταιρείες ένα μέρος των εσόδων από την τουριστική κίνηση.
Το Time σχολιάζει πως η πρόταση μπορεί να μη μοιάζει τόσο ριζοσπαστική για την ώρα, όταν η Ιταλία επιτρέπει σε εταιρεία ρούχων να σπονσοράρει το Κολοσσαίο, η Βρετανία ιδιωτικοποιεί υπηρεσίες σε διάσημα μουσεία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες νοικιάζουν στις ώρες εκτός λειτουργία αρκετά ιστορικά κτίρια, την ώρα που οι προϋπολογισμοί μειώνονται.
«Αλλά οποιαδήποτε πρόταση επιτρέψει στον τεράστιο πολιτιστικό πλούτο της Ελλάδας να φύγει από τα χέρια της κυβέρνησης διαταράσσει το βαθιά ριζωμένο εθνικιστικό συναίσθημα μιας χώρας σημαδεμένης από επανειλημμένες λεηλασίες από ξένα κράτη. Όμως εν μέσω της οικονομικής κρίσης, η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στους τεράστιους αρχαιολογικούς θησαυρούς της Ελλάδας δεν συνιστά πολιτικό ταμπού, όπως ίσχυε κάποτε».
Το άρθρο φιλοξενεί και δηλώσεις του υπουργού Πολιτισμού Πάνου Παναγιωτόπουλου, ο οποίος απορρίπτει το ενδεχόμενο να περάσει σε χέρια ιδιωτών η διαχείριση των αρχαιολογικών χώρων.
«Ο αρχαιολογικός πλούτος θα παραμείνει υπό τον κρατικό έλεγχο γιατί ανήκει στον ελληνικό λαό» ξεκαθαρίζει ο Πάνος Παναγιωτόπουλος. Ωστόσο, όπως αναφέρει το περιοδικό, ο υπουργός δεν αποκλείει μεγαλύτερη συμμετοχή ιδιωτών σε άλλους τομείς, τονίζοντας ότι η Βουλή ψήφισε προσφάτως ρύθμιση που επιτρέπει σε ταξιδιωτικά πρακτορεία να νοικιάζουν αρχαιολογικούς χώρους για μια εκδήλωση ή για συγκεκριμένες ώρες, ενώ οι επιχειρήσεις μπορούν τώρα να γυρίζουν τις διαφημίσεις τους με φόντο τα ελληνικά μνημεία.