Τουρκικός Τουρισμός:Προβλήματα και προοπτικές ΙΙ

Ιδιαίτερη έμφαση στον εμπλουτισμό του βασικού τουριστικού προϊόντος της Τουρκίας, με έμφαση στην ανάπτυξη και περαιτέρω υποστήριξη προσοδοφόρων μορφών τουρισμού και ειδικών υποδομών σχεδιάζει να δώσει η τουρκική κυβέρνηση,

σύμφωνα με τα όσα προκύπτουν από έκθεση της Ελληνικής πρεσβείας στην γείτονα, η οποία βρέθηκε στα χέρια μας. Νωρίτερα αναρτήσαμε ένα πρώτο μέρος με τα σημεία που θεωρήσαμε πιο ενδιαφέροντα και τα συμπληρώνουμε με μία δεύτερη ανάρτηση για τα υπόλοιπα. 

Το 2007, το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού εξέδωσε την «Στρατηγική για τον Τουρισμό της Τουρκίας και Σχέδιο Δραστηριοτήτων για την Στρατηγική για τον Τουρισμό  της Τουρκίας 2007-2013».

Οι κύριοι άξονες κατά την χάραξη στρατηγικής στην ανάπτυξη του τουρισμού τίθενται:

• Η διάχυση των κοινωνικο-οικονομικών οφελειών από το τουρισμό σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές
• Η μείωση της πίεσης στις παράλιες περιοχές
• Η αειφόρος ανάπτυξη του τομέα που θα διαφοροποιείται από τo πρότυπο παραλία-θάλασσα-ήλιος. (3S model: SAND – SEA – SUN),
• H εισαγωγή νέων μορφών τουρισμού, αφενός επικερδών και αφετέρου με κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα
• Η ανάπτυξη μορφών τουρισμού που θα προσελκύουν τουρίστες όλο το χρόνο
• Η αύξηση μεριδίου στον παγκόσμιο τουρισμό

Στο κείμενο αυτό τίθεται ως στόχος για το 2023 η αύξηση των αφίξεων σε 63 εκατ. και της μέσης κατά κεφαλήν δαπάνης σε 1350 δολ.

Αν και ο στόχος του υπερδιπλασιασμού των αφίξεων φαίνεται εφικτός με βάση τους ετήσιους ρυθμούς αύξησης των αφίξεων (ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι το κείμενο Χάραξης Στρατηγικής εκδόθηκε πριν εμφανιστούν τα προβλήματα στην παγκόσμια οικονομία) ο σχεδόν διπλασιασμός της κατά κεφαλήν δαπάνης φαίνεται ανέφικτος, ειδικά αν συνεκτιμηθεί ότι τα τελευταία χρόνια βαίνει συνεχώς μειούμενος.

Εμπλουτισμός του βασικού προιόντος

Μια τέτοια αισιόδοξη πρόβλεψη δεν μπορεί να είναι πραγματοποιήσιμη, παρά μόνο εάν υπάρξει μεταβολή στο τουριστικό πρότυπο ανάπτυξης της Τουρκίας.

Πράγματι, η ανάγκη αυτή διατυπώνεται στο εν λόγω κείμενο.

Διαπιστώνεται ότι ο τρόπος ανάπτυξης του τουρισμού  χαρακτηριζόταν από  την έλλειψη ενός γενικότερου σχεδιασμού και από δραστηριότητες μαζικού τουρισμού οι οποίες οδήγησαν στην υπερσυγκέντρωση στις περιοχές της Μεσογείου και του Αιγαίου, σε μια διαστρεβλωμένη οικιστική ανάπτυξη στις περιοχές αυτές, με ελλείψεις στις υποδομές και δημιουργία περιβαλλοντικών προβλημάτων.

Στο πλαίσιο αυτό, προτείνεται μεταξύ άλλων η ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, όπως ο τουρισμός υγείας, ο θερμαλισμός–ιαματικός τουρισμός, ο χειμερινός τουρισμός, ο θαλάσσιος τουρισμός, ο συνεδριακός τουρισμός, ο οικοτουρισμός και ο εστιασμένος στις δραστηριότητες γκόλφ τουρισμός.

Μεταξύ αυτών, ιδιαίτερη δυναμική παρουσιάζει ο τουρισμός υγείας και ο θερμαλισμός.

Η Τουρκία είναι μία από τις επτά πλουσιότερες χώρες στον κόσμο και δεύτερη στην Ευρώπη από πλευράς ιαματικών φυσικών πόρων. Η δυναμικότητα κλινών στα κέντρα θερμαλισμού φτάνει τις 35.000 κλίνες. Πρόκειται όμως, με ορισμένες εξαιρέσεις (π.χ. κέντρα ομίλου Cornelia group) για μονάδες μεσαίων προδιαγραφών.

Ο προσοδοφόρος τουρισμός Υγείας

Ο τουρισμός υγείας είναι από τις πιο επικερδείς μορφές τουρισμού. Προσελκύει  περίπου 200.000 επισκέπτες από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, τις Σκανδιναβικές και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και τη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία οργανώνει ενέργειες προώθησης (π.χ. συνέδρια) του ιατρικού τουρισμού σε χώρες-στόχους, προβαλλόμενη ως εναλλακτικός προορισμός για τον τουρισμό υγείας, με υπηρεσίες υγείας, νοσοκομεία και ιατρικό προσωπικό υψηλού επιπέδου, η οποία συνδυάζει παράλληλα και υψηλού επιπέδου φιλοξενία.

Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον που συγκεντρώνει αυτή η μορφή τουρισμού οφείλεται στην υψηλή κατά κεφαλήν δαπάνη των επισκεπτών, στον μεγάλο χρόνο παραμονής τους, ο οποίος  συνήθως ξεπερνάει τις δύο εβδομάδες και στο ότι στις ανεπτυγμένες χώρες αφενός αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής, αφετέρου αυξάνεται και το κόστος ιατρικής περίθαλψης.

Εκτός από τις παραδοσιακές αγορές των ανωτέρω χωρών, ο Τουρκικός Σύνδεσμος Τουρισμού Υγείας (TUHETO) διοργάνωσε εφέτος εκδηλώσεις σε επιλεγμένες αγορές-στόχους: Ουκρανία, Ντουμπάι, Ελβετία, Αζερμπαϊτζάν, Καζακστάν. 

Ας σημειωθεί ότι, εφέτος ο αερομεταφορέας Turkish Airlines προσφέρει 25% έκπτωση σε κάθε ασθενή και δύο συνοδούς του που θα ταξιδέψουν προς την Τουρκία για ιατρική περίθαλψη.

Οι μαρίνες του... Αιγαίου (από την άλλη πλευρά)

Ο θαλάσσιος τουρισμός προβλέπεται να ενισχυθεί περαιτέρω. Η Τουρκία διαθέτει σήμερα σχεδόν 30 μαρίνες, στις εξής περιοχές: Αττάλεια, Αϊδίνιο, Παλαιόκαστρο, Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη και Μούγλα.

Στο μέλλον προβλέπεται να συσταθεί ενιαία αρχή για τον θαλάσσιο τουρισμό, η οποία θα είναι αρμόδια και για τη βελτίωση των σχετικών υποδομών, ενώ η σχετική νομοθεσία αναμένεται ότι θα τροποποιηθεί και θα προβλέπει μεταξύ άλλων:

• ότι τα ιστιοφόρα θα επιβαρύνονται με μικρότερους φόρους σε σχέση με τα μηχανοκίνητα yachts,
• προδιαγραφές για την προστασία του περιβάλλοντος και
• τη δημιουργία κέντρων εκπαίδευσης στον τομέα.

Πρόσφατα κατασκευάστηκε υπερσύγχρονη μαρίνα στο Τσεσμέ, χωρητικότητας 400 σκαφών.

Επίσης, το λιμάνι της Σμύρνης, προβλέπεται να χωριστεί σε δύο μέρη, ένα για εμπορευματικές μεταφορές κι ένα για επιβάτες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που προκύπτουν εξαιτίας της μεγάλης προσέλευσης κρουαζιερόπλοιων.

Μεγάλη αύξηση παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια ο τουρισμός με κρουαζιερόπλοια.

Τα κίνητρα για επενδύσεις

Και κλείνουμε την αναφορά σε βασικά σημεία της έκθεσης, με τα αρκετά σημαντικά κίνητρα που προσφέρει το τουρκικό κράτος για τουριστικές επενδύσεις:

- Παραχώρηση δημόσιας γης για διάστημα έως 49 έτη με προνομιακούς όρους

 - Εξαίρεση από το ΦΠΑ για μηχανήματα και εξοπλισμό

- Εξαιρέσεις σε ορισμένες περιπτώσεις από την καταβολή δασμού εισαγωγής

- Οι πιστοποιημένες από το Υπουργείο Τουρισμού ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που φέρνουν στη χώρα ξένο συνάλλαγμα περισσότερο του 1 εκατ. δολαρίων αντιμετωπίζονται ως εξαγωγείς

- Μειωμένη φορολογία

- Μειωμένος ΦΠΑ για τα καταλύματα.
- Διευκολύνσεις δανειοδότησης