MANAGEMENT : Μία πρόταση για την έξοδο απ’ το σημερινό αδιέξοδο

Από τη σκοπιά ενός μάνατζερ 

Του Π. Ι. Παπασταύρου *

Αγωνιζόμαστε να λύσουμε το δημοσιονομικό, ταμειακό μας πρόβλημα ζητώντας νέα δάνεια και νέες παρατάσεις από τους ευρωπαίους εταίρους μας, προκειμένου να υπάρξει χρόνος για να αποδώσουν οι αναγκαίες αλλαγές που έχουμε δεσμευτεί να υλοποιήσουμε.

Αυτές οι προσπάθειες-κι οι παρατάσεις-είναι καθοριστικές  αλλά μόνες τους δεν λύνουν το πρόβλημα.

Απόδειξη ότι και σήμερα εξακολουθεί να κυριαρχεί στην κοινή γνώμη η ανασφάλεια και το άγχος για το αύριο. Οι πολίτες δεν βλέπουν διέξοδο, παρά τα όσα ακούνε. 

Αγωνιούν περιμένοντας λύσεις, αποτελέσματα, έργα ελπίδας.    

Και κατά βάθος διερωτώνται: υπάρχει τελικά λύση ;ή είναι οι θυσίες μας άσκοπες; 

Κι όμως , άλυτα προβλήματα δεν υπάρχουν ουσιαστικά στις οικονομίες και τις κοινωνίες. Αρκεί να συνειδητοποιήσουμε ότι λύσεις δεν μπορούν να υπάρχουν χωρίς  αντίληψη και εφαρμογή αυτού που ονομάζουμε management (σε συνδυασμό βεβαίως με την πολιτική βούληση και τη συμβολή αποφάσεων που εξαρτώνται από αυτήν)  

Το ζητούμενο είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού που να προτείνει συγκεκριμένα μέτρα και ακολούθως να τα υλοποιεί κατά τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, και  μάλιστα, μέσα σε ένα δυναμικά μεταβαλλόμενο και πολλές φορές απρόβλεπτο  και αντίξοο περιβάλλον.

Ο μηχανισμός αυτός  αποκαλείται «μάνατζμεντ» και αυτοί που τον λειτουργούν « μάνατζερς».  Φυσικό είναι να διερωτηθεί κάποιος που δεν έχει τη σχετική εμπειρία. Γιατί αυτή είναι η λύση ; και πώς μπορεί να δώσει ορατά αποτελέσματα και γρήγορα ;

Το μάνατζμεντ είναι ένα επάγγελμα όπως όλα τα άλλα. Ο μάνατζερ  αναλαμβάνει την ευθύνη ενός τομέα και έχει λόγο ύπαρξης μόνο  να επιτευχθεί κάποιος στόχος. Υπάρχουν γι’ αυτό η σχετική  εκπαίδευση και οι μέθοδοι.  Η απόδοση είναι μετρήσιμη. Στον ιδιωτικό τομέα αυτοί που επιτυγχάνουν τους στόχους, οι αποτελεσματικοί μάνατζερς,  εξελίσσονται και αναλαμβάνουν μεγαλύτερες ευθύνες. Η επιτυχία των εταιριών οφείλεται στο αποτελεσματικό μάνατζμεντ.  

Σε συζήτηση που είχα πρόσφατα σχετικά με τις αποκλίσεις έναντι των στόχων του μνημονίου, κάποιος σημαντικός οικονομικός  παράγων μου είπε «μα δεν καταλαβαίνεις ότι είναι δύσκολα τα πράγματα ;».

Έτσι όμως προσδιορίζεται το θεμέλιο του μάνατζμεντ. Δεν υπάρχει δικαιολογία για την αποτυχία. 

Για παράδειγμα στις διεθνείς, μεγάλες και ανταγωνιστικές εταιρείες, που αρκετές από τις οποίες είναι πιο μεγάλες από το ελληνικό κράτος, οι μάνατζερς που προχωρούν είναι αυτοί που ξεπερνούν τους στόχους. Οι εταιρίες που έχουν αρνητικά ή μη ικανοποιητικά αποτελέσματα προβαίνουν άμεσα σε αλλαγές  και αναθέτουν σε νέο πρόσωπο, σε νέο αποτελεσματικό μάνατζερ, (πρόσωπο με έμπρακτα επιτυχές παρελθόν), το έργο  για την εταιρική ανόρθωση.

Στην Ελλάδα κυριαρχεί ακόμη σύγχυση μεταξύ μάνατζερ , δηλαδή αυτού που αναλαμβάνει και φέρνει αποτελέσματα και θεωρητικού γνώστη, όπως καθηγητή ή κάποιου επαγγελματία με μόρφωση πανεπιστημιακού επιπέδου, δικηγόρου, οικονομολόγου κλπ. Είναι δύο διαφορετικά πράγματα και δεν είναι εναλλάξιμα.  

Ο απαράβατος κανόνας που πρέπει να εφαρμόζεται είναι απλός και λογικός: Τοποθέτηση του κατάλληλου προσώπου στην κατάλληλη θέση. Κατάλληλος εννοείται αυτός που έχει αποδείξει ότι επιτυγχάνει τους στόχους.   

Χωρίς κατάλληλη στελέχωση και εφαρμογή μάνατζμεντ συστήματος (είναι σήμερα γνωστό ότι τα συστήματα που εφαρμόζονται στον ιδιωτικό τομέα μπορούν να εφαρμοστούν και στον δημόσιο) σε κανένα τομέα δεν μπορεί να υπάρξουν επιτυχή αποτελέσματα.

Τίθεται βέβαια το εύλογο ερώτημα : Πώς θα βρούμε στην Ελλάδα επιτυχημένους μάνατζερς που θα αφήσουν τη δουλειά τους στον ιδιωτικό τομέα και θα πάνε στο Δημόσιο;

Βασικά συζητάμε κατ’ αρχήν μόνο για τις δύο θέσεις που είναι καθοριστικές για την επιτυχία – Πρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο. Εάν αυτοί είναι αποτελεσματικοί μάνατζερς θα κινήσουν αποτελεσματικά τον μηχανισμό, θα  αναλάβουν να επιτύχουν τους στόχους και θα φτιάξουν την οργάνωση, τις διαδικασίες και το σχέδιο δράσης .

Τα πρόσωπα που χρειάζονται για αυτές τις δύο θέσεις δεν είναι πολλά. Μπορούν να βρεθούν. Μία λύση είναι να δοθεί η αμοιβή της αγοράς (συνδεδεμένη με το αποτέλεσμα) Η δαπάνη θα είναι ελάχιστη σε σχέση με το κέρδος. Άλλη λύση είναι επιλογή και πρόσληψη συνταξιούχων μάνατζερς (ή που βρίσκονται στο τέλος της καριέρας τους) οι οποίοι αναμφισβήτητα έχουν τα απαιτούμενα προσόντα και επιτυχίες και δεν θα απαιτήσουν υψηλές αμοιβές. Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν πρόσωπα.

Και με ποιους αλήθεια θα επιτύχουν τα σχέδιά τους; Θέλω να υπογραμμίσω, ότι κατά το πέρασμα μου απ’ το Δημόσιο ήρθα σε επαφή και εντυπωσιάστηκα από πάρα πολλά στελέχη που είναι ικανά, έχουν κέφι να προσφέρουν και σήμερα δεν κάνουν τίποτα γιατί αποθαρρύνονται από το σύστημα. Πιστεύω ότι θα ανταποκριθούν θαυμάσια αν δουν επαγγελματισμό και τους δοθούν η ευκαιρίες.   

Στους επιλεγέντες Προέδρους και Διευθύνοντες Συμβούλους πρέπει να τεθούν μετρήσιμοι στόχοι κάτι που έχουν συνηθίσει σε όλη τους τη ζωή, και βάσει αυτών να εκπονήσουν επιχειρησιακό σχέδιο με συγκεκριμένες δράσεις, επενδύσεις και χρηματοδοτήσεις. Αφού το σχέδιο οριστικοποιηθεί και γίνει αποδεκτό, να παρακολουθείται η εκτέλεση σε τακτά χρονικά διαστήματα από ειδική επιτελική ομάδα που να σημειώνει τις αποκλίσεις και τις ευκαιρίες  όπως και να κατευθύνει.

Αυτή η ομάδα, για ευνόητους λόγους, αποφάσεων και συντονισμού, πρέπει να είναι υπάγεται στον Πρωθυπουργό.

Οι κατάλληλοι άνθρωποι στις κατάλληλες θέσεις (σε συνδυασμό με ένα επιτελικό σύστημα που  παρακολουθεί και συντονίζει), θα αποδώσουν και θα επιτύχουν μόνο αν διαθέτουν συνεπή και ειλικρινή πολιτική στήριξη, και αν οι αρμοδιότητές τους προσδιορίζονται με σαφείς νομοθετικές ρυθμίσεις, που θα διαχωρίζουν την πολιτική από τη διοίκηση.  

Σήμερα δεν υπάρχουν περιθώρια για λίμνασμα των προβλημάτων. Γιατί οι μεταβολές είναι συνεχείς και αιφνίδιες και οι ανάγκες πιεστικές. Χρειάζονται άνθρωποι που να βλέπουν μπροστά και να κινούνται γοργά, διαθέτοντας ταυτόχρονα σταθερότητα στόχων και ευελιξία αποφάσεων   

Χρειάζεται MANAGEMENT, χρειαζόμαστε μάνατζερς.

  

* ο κ.Παναγιώτης Ι.Παπασταύρου είναι Μηχανολόγος-Ηλεκτρολόγος Μηχανικός του ΕΜΠ, με θητεία Προέδρου ή/ και Διευθύνοντος Συμβούλου σε πολυεθνικές και μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις και στον Ελληνικό Οργανισμό Εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ)   

(Το άρθρο δημοσιεύτηκε και στην “Εστία” στις 31/08/2011)