ΙΤΕΠ: Δύο "ταχυτήτων" η απασχόληση στα ελληνικά ξενοδοχεία

- Ο τουρισμός ο μοναδικός τομέας με αύξηση απασχόλησης την τελευταία δεκαετία

- Μείωση της απασχόλησης αλλοδαπών 7%-8% το 2012

Μεγάλη μείωση της απασχόλησης στις περιοχές που φιλοξενούν υψηλό αριθμό Ελλήνων τουριστών καταγράφει μελέτη του ΙΤΕΠ με θέμα «Η απασχόληση στον τουριστικό τομέα» που παρουσιάστηκε σήμερα στο ΞΕΕ. Αντίθετα σημειώθηκε αύξηση της απασχόλησης στα ξενοδοχεία σε προορισμούς που κατά κύριο λόγο εξυπηρετούν αλλοδαπούς τουρίστες.

 

Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε σε περιοχές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, όπου η απασχόληση μειώθηκε κατά 31,5% τον Μάιο και 21,3% τον Αύγουστο. Ακολουθεί η Πελοπόννησος όπου η απασχόληση συρρικνώθηκε κατά 16% και η Αττική όπου η μείωση έφτασε το 8,2% τον Αύγουστο.

Στον αντίποδα, η μεγαλύτερη άνοδος της απασχόλησης στα ξενοδοχεία την περίοδο 2011 - 2012 καταγράφεται στην περιφέρεια της Μακεδονίας - Θράκης αγγίζοντας το 11,4%. Στην Κρήτη και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου σημειώθηκε ξανά αύξηση της απασχόλησης. Η περιφέρεια του Νοτίου Αιγαίου είναι η μόνη περιοχή όπου η απασχόληση στα ξενοδοχεία αυξάνεται συνεχώς από το 2008.
Το 2012 το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας αυξήθηκε κατά 3.000 δωμάτια. Τα περισσότερα από αυτά προστέθηκαν στο δυναμικό του Ν. Αιγαίου της Κρήτης και της Μακεδονίας – Θράκης.
Όπως σημειώνει το ΞΕΕ, ο αριθμός των εργαζομένων στα ελληνικά ξενοδοχεία θα είχε συρρικνωθεί κατά 1,3% επιπλέον το Μάιο και θα εμφάνιζε αρνητικό πρόσημο τον Αύγουστο αν δεν λειτουργούσαν οι νέες αυτές μονάδες. 

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο της μελέτης είναι το ότι το συνολικό κόστος εργασίας στο οποίο περιλαμβάνονται πάσης φύσεως αμοιβές και ασφαλιστικές εισφορές, απορροφά το 36,7% των εσόδων των ελληνικών ξενοδοχείων. Στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας η αναλογία διαμορφώνεται στο 38,8%, ενώ στις μονάδες εποχικής λειτουργίας είναι 34,4%.

Όσον αφορά στην απασχόληση αλλοδαπών στα Ελληνικά ξενοδοχεία, παρά τα όσα λέγονται, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΞΕΕ οι αλλοδαποί που απασχολούνται σε αυτά, μειώθηκαν το 2012 σε σχέση με το 2011 κατά περίπου 7-8%. Η συμμετοχή αλλοδαπών αντιστοιχεί στο 22-23% του συνολικού δυναμικού. Την ίδια στιγμή στην  Ισπανία, μια χώρα με την ίδια με εμάς ποσοστά ανεργίας, το ποσοστό των αλλοδαπών εργαζομένων στα ξενοδοχεία είναι 53 % ενώ το αντίστοιχο στην Γερμανία είναι  31%.

Στην παρούσα δυσμενή συγκυρία, ο τουρισμός αποτελεί τον μοναδικό εξωστρεφή κλάδο της οικονομίας που μπορεί να στηρίξει την απασχόληση να δημιουργήσει νέες θέσεις και να στηρίξει τις υπάρχουσες. Άλλωστε μετά το 2000 είναι ο μόνος κλάδος του ιδιωτικού τομέα που έχει δημιουργήσει 60.000 νέες θέσεις απασχόλησης, τη στιγμή που σε όλους τους υπολοίπους τομείς, με εξαίρεση ορισμένους τομείς του Δημόσιου, η απασχόληση έχει συρρικνωθεί.
Ένα ενδιαφέρον και σχετικά πρωτόγνωρο φαινόμενο που παρατηρήθηκε κατά το 2012, είναι ο μεγάλος αριθμός μονάδων χαμηλών κατηγοριών που παρέμειναν κλειστές το μήνα Μάιο. Το 12,8% των ξενοδοχείων 1 αστέρος, το 10,3% των 2 αστέρων και το 6,9% των 3 αστέρων, δε λειτούργησαν καθόλου το Μάιο.

Τα ξενοδοχεία των 4 και 5 αστέρων λειτουργούσαν στο σύνολό τους, αλλά και έτσι ακόμα τα κλειστά ξενοδοχεία αποτελούσαν το 4,3% του συνολικού δυναμικού της χώρας. Πρόκειται για ιδιαίτερα αρνητική εξέλιξη, καθώς φαίνεται πως η τουριστική περίοδος στα ξενοδοχεία της ηπειρωτικής χώρας είναι διαρκώς μειούμενη.

Στη μελέτη διατυπώνονται και κάποιες προτάσεις:

1. Θα πρέπει να επιδιωχθεί ο περιορισμός της εισφοροδιαφυγής που δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των ελληνικών επιχειρήσεων. Η ανασφάλιστη εργασία είναι η πιο ακραία μορφή ευελιξίας.
2. Αν καταστεί αναγκαία η αύξηση των εσόδων από τη φορολόγηση της εργασίας, όπως ζητούν ορισμένοι, αυτό δεν μπορεί να προέλθει από αύξηση στις ασφαλιστικές εισφορές. Το σύνολο των πρόσθετων πόρων πρέπει να εξευρεθεί από την αύξηση της άμεσης φορολογίας των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία. Η Ελλάδα επιβάλλει τις υψηλότερες ασφαλιστικές εισφορές. Αντίθετα, έχει μια από τις χαμηλότερες αναλογίες φόρου εισοδήματος έναντι των ασφαλιστικών εισφορών, στη συνολική επιβάρυνση των εισοδημάτων από εργασία.
3. Προς την ίδια κατεύθυνση θα συνέβαλλε και η υιοθέτηση του γερμανικού μοντέλου στον επιμερισμό των ασφαλιστικών εισφορών μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου.
4. Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι άνεργοι των μεγαλύτερων ηλικιών δεν μπορούν να βρουν εύκολα εργασία στις τουριστικές επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, οι ηλικιακές ομάδες πλησίον της σύνταξης πρέπει να τεθούν υπό την προστασία του συστήματος ασφάλισης της εργασίας. Μια λύση θα ήταν να επιδοτούνται οι ασφαλιστικές τους εισφορές από το ΛΑΕΚ. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα ο θεσμός της μερικής σύνταξης με παράλληλη απασχόληση. Δηλαδή, οι ξενοδοχοϋπάλληλοι θα μπορούσαν μετά τα 55 να λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη μέχρι το 65ο έτος, υπό την προϋπόθεση ότι θα εργάζονται τους τρεις ή τέσσερις μήνες αιχμής σε τουριστικές επιχειρήσεις, εξακολουθώντας να καταβάλλουν εισφορές που αντιστοιχούν στο βασικό μισθό της ΕΣΣΕ. Για το συγκεκριμένο διάστημα θα πρέπει να αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης.
5. Θα πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ιδιοκτήτες των μικρών εποχικών μονάδων και τους αυτοαπασχολούμενους στο χώρο του τουρισμού, να αποφασίζουν αν θα πληρώνουν το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών προς τον ΟΑΕΕ ή αν θα πληρώνουν τις 4 από τις 6 ετήσιες δόσεις. Όσοι επιλέγουν να πληρώνουν χαμηλότερες εισφορές, θα πρέπει να ασφαλιστούν για περισσότερα χρόνια, μέχρι τη συνταξιοδότησή τους με πλήρεις αποδοχές. Με αυτό τον τρόπο, θα ανακουφιστούν πολλοί μικροί επιχειρηματίες του κλάδου σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας, χωρίς να αυξηθεί το αναλογιστικό έλλειμμα του ΟΑΕΕ .
6. Η απλοποίηση της ασφαλιστικής νομοθεσίας, θα επιφέρει μείωση του κόστους συμμόρφωσης των επιχειρήσεων.